ՀՀ առողջապահության նախարարության ԱԱԻ Տեղեկատվական, վերլուծական հանրապետական կենտրոնի առողջապահական համակարգի վերլուծական կենտրոնի բաժնի պետ, բժշկական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Դիանա Անդրեասյանի հետ կոնկրետ զրուցում ենք ոլորտում նկատվող հիվանդացության աճի տեմպերի, պոլիկլինիկա` առաջին օղակ - ստացիոնար բուժհաստատություններ հաճախելիության ցուցանիշների ու խնդիրների մասին:
Պոլիկլինիկաներում, երբ բուժսպասարկումը դարձել է անվճար, այստեղ ստացվող տվյալներն ի±նչ են հուշում, քաղաքացիներն ավելի հետևողակա±ն են դարձել իրենց առողջության հանդեպ: Դիանա Անդրեասյանի դիտարկմամբ, ՙ2005 թ.-ից, երբ համաձայն ՀՀ առողջապահության նախարարության որոշման առաջնային օղակը մտել է պետպատվերի մեջ, քաղաքացիների հոսքը միանշանակ ավելացել է: Սակայն, եթե անցած տարվա տվյալները համեմատում ենք 1990 թ.-ի հետ, այսօրվա ցուցանիշն, իհարկե, ցածր է, սակայն 2000 թ.-ի համեմատությամբ, անշուշտ, միանշանակ այցելությունների աճ կա: Սակայն միևնույն ժամանակ բավական հոսք կա նաև ստացիոնար բժշկությունում՚:
Մեր համեստ կարծիքով, եթե պոլիկլինիկաներում հաճախելիությունն ավելացել է` կնշանակի պրոֆիլակտիկան լավ է կատարվում, ապա` պետք է որ ստացիոնար դիմողները քիչ լինեին, ուրեմն` ի±նչն է պատճառը, որ երկուստեք մեծ թվով քաղաքացիներ են դիմում: Ցավո’ք, պատկերն այլ է և պոլիկլինիկաներն այնքան էլ պատշաճ չեն կատարում իրենց վերապահված պարտականությունները և քաղաքացիները շատ են դիմում հոսպիտալացված բժշկությանը: Դիանա Անդրեասյանի կարծիքով էլ` ՙպատճառներից է նաև այն, որ մեզ մոտ շատ բարձր է ոչ վարակիչ հիվանդություններով հիվանդացությունը, մասնավորապես` արյան շրջանառության համակարգում, որտեղ մահացությունը կազմում է 49 տոկոս: Այդպիսի հիվանդություների շարքին են պատկանում նաև չարորակ նորագոյացությունները, շաքարային դիաբետները` այն հիվանդությունները, որոնք զբաղեցնում են առաջին երեք տեղերը հիվանդացության և մահացության կազմում: Խնդիրն այն է, որ մարդիկ շատ հաճախ ուշ են դիմում բժիշկին, շատ հաճախ չեն դիմում առաջնային օղակին, այլ` միանգամից ստացիոնար բուժծառայությանը: Այդ իսկ պատճառով է թվերի ՙանհամապատասխանությունը՚ պոլիկլինիկա - ստացիոնարի միջև՚:
Վերջին 20 տարիներին, ըստ Տեղեկատվական, վերլուծական կենտրոնի բաժնի պետի, ՙՀայաստանում առավել շատ տարածված են և աճ է արձանագրվում ինֆարկտի և ինսուլտի դեպքերում, ստենոկարդիայում, արյան բարձր ճնշման, ինչպես վերը նշեցինք` չարորակ նորագոյացությունների դեպքերում` առավել տարածված են. տղամարդկանց դեպքում` թոքի, իսկ կանանց դեպքում` կրծքագեղձերի քաղցկեղները: Որոշակի նվազում կա արյան շրջանառության հիվանդություններում: Այսպիսի հիվանդությունների բարդացումը բնութագրվում է մի շարք փոփոխվող և չփոփոխվող գործոններով` տարիքը, սեռը, ժառանգական նախատրամադրվածությունը, այսինքն` չփոփոխվող, անդարձելի գործոնները: Իսկ բավական տարածված փոփոխվող գործոններն են` ծխախոտը, գիրությունն ու ճարպակալումը, որ բավական բարձր է բնակչության շրջանում, ֆիզիկական թերակտիվությունը, արյան բարձր ճնշման տարածվածությունը և ալկոհոլի օգտագործումն ու չարաշահումը: Սրանք այն կարևորագույն գործոններն են, որոնք արդեն իսկ միջազգայնորեն հաստատված են և ապացուցված՚:
Մի փոքր զարմացանք, թե` այսօրվա սոցիալ - տնտեսական բարդ և թերսնվածության պայմաններում ի±նչ գիրության ու ճարպակալման մասին է խոսքը: Պարզվում է, շատ կարևոր է ոչ միայն սնվելն, այլև նման խնդիրներից խուսափելու համար` ճիշտ սնվելը, առողջ սնունդ ընդունելը: Մի խոսքով, կարևոր է նաև սննդակարգը: Երբ խախտվում է նյութափոխանակության բալանսը, դա կարող է հանգեցնել գիրության և ճարպակալման. ՙՄեր ազգին բնորոշ է շատ հացամթերքներ օգտագործելը` ածխաջրեր ընդունելն, ինչը բացասաբար է անդրադառնում առողջության վրա՚:
Նույնկերպ` վերջին շրջանում, պարզվում է որոշակիորեն աճել է ալկոհոլի օգտագործումը, որը եթե մասնագետները համեմատում են բնակչության ֆիզիկական թերակտիվության տոկոսի հետ իհարկե` նվազում կա: Այս կենտրոնում ուսումնասիրում են նաև կենցաղային գործոնների ազդեցությունը մարդկանց ֆիզիկական առողջության վրա, մասնավորապես` օդի աղտոտվածությունը, աղբի առկայությունն ու դրանց ազդեցությունը: Դիանա Անդրեասյանը կարևորեց նաև սթրեսային գործոնները, որովհետև ՙմեր բնակչությունն արդեն երկար տարիներ ապրում է սթրեսային գործոնի ազդեցության տակ, որն իհարկե` չէր կարող չանդրադառնալ բնակչության առողջության վրա: Իսկ հիվանդությունների չբացահայտված տվյալներն ի հայտ են գալիս մահացության ցուցանիշների ու պատճառների տեսքով: Եթե դիմելիությունն ու հիվանդության բացահայտումը ժամանակին լինի, ապա արդյունքներն էլ` դրական կլինեն ...՚:
Հետաքրքրվեցինք նաև, թե Տեղեկատվական, վերլուծական հանրապետական կենտրոնի առողջապահական համակարգի վերլուծական կենտրոնի բաժինը տվյալներ ունի± ասենք` մեր կողմից հետաքննվող Պլաստիկ և էսթետիկ ՙբժշկության՚ արդյունքների ու դիմելիության ցուցանիշների մասին: Դիանա Անդրեասյանի բնորոշմամբ, ցուցանիշներն այնքան քիչ են, իսկ մյուս հիվանդություններն այնքան շատ, որ այդպիսի ոլորտները մանրամասն դիտարկելու ցանկություն չունեն: Այդպիսի ընկերությունները ևս վիճակագրական հաշվետվություններ են ներկայացնում այս կենտրոն, ըստ հաշվետվության ձևերի, որոնց մանրամասն կանդրադառնանք առաջիկայում:
Մեր համեստ կարծիքով, եթե պոլիկլինիկաներում հաճախելիությունն ավելացել է` կնշանակի պրոֆիլակտիկան լավ է կատարվում, ապա` պետք է որ ստացիոնար դիմողները քիչ լինեին, ուրեմն` ի±նչն է պատճառը, որ երկուստեք մեծ թվով քաղաքացիներ են դիմում: Ցավո’ք, պատկերն այլ է և պոլիկլինիկաներն այնքան էլ պատշաճ չեն կատարում իրենց վերապահված պարտականությունները և քաղաքացիները շատ են դիմում հոսպիտալացված բժշկությանը: Դիանա Անդրեասյանի կարծիքով էլ` ՙպատճառներից է նաև այն, որ մեզ մոտ շատ բարձր է ոչ վարակիչ հիվանդություններով հիվանդացությունը, մասնավորապես` արյան շրջանառության համակարգում, որտեղ մահացությունը կազմում է 49 տոկոս: Այդպիսի հիվանդություների շարքին են պատկանում նաև չարորակ նորագոյացությունները, շաքարային դիաբետները` այն հիվանդությունները, որոնք զբաղեցնում են առաջին երեք տեղերը հիվանդացության և մահացության կազմում: Խնդիրն այն է, որ մարդիկ շատ հաճախ ուշ են դիմում բժիշկին, շատ հաճախ չեն դիմում առաջնային օղակին, այլ` միանգամից ստացիոնար բուժծառայությանը: Այդ իսկ պատճառով է թվերի ՙանհամապատասխանությունը՚ պոլիկլինիկա - ստացիոնարի միջև՚:
Վերջին 20 տարիներին, ըստ Տեղեկատվական, վերլուծական կենտրոնի բաժնի պետի, ՙՀայաստանում առավել շատ տարածված են և աճ է արձանագրվում ինֆարկտի և ինսուլտի դեպքերում, ստենոկարդիայում, արյան բարձր ճնշման, ինչպես վերը նշեցինք` չարորակ նորագոյացությունների դեպքերում` առավել տարածված են. տղամարդկանց դեպքում` թոքի, իսկ կանանց դեպքում` կրծքագեղձերի քաղցկեղները: Որոշակի նվազում կա արյան շրջանառության հիվանդություններում: Այսպիսի հիվանդությունների բարդացումը բնութագրվում է մի շարք փոփոխվող և չփոփոխվող գործոններով` տարիքը, սեռը, ժառանգական նախատրամադրվածությունը, այսինքն` չփոփոխվող, անդարձելի գործոնները: Իսկ բավական տարածված փոփոխվող գործոններն են` ծխախոտը, գիրությունն ու ճարպակալումը, որ բավական բարձր է բնակչության շրջանում, ֆիզիկական թերակտիվությունը, արյան բարձր ճնշման տարածվածությունը և ալկոհոլի օգտագործումն ու չարաշահումը: Սրանք այն կարևորագույն գործոններն են, որոնք արդեն իսկ միջազգայնորեն հաստատված են և ապացուցված՚:
Մի փոքր զարմացանք, թե` այսօրվա սոցիալ - տնտեսական բարդ և թերսնվածության պայմաններում ի±նչ գիրության ու ճարպակալման մասին է խոսքը: Պարզվում է, շատ կարևոր է ոչ միայն սնվելն, այլև նման խնդիրներից խուսափելու համար` ճիշտ սնվելը, առողջ սնունդ ընդունելը: Մի խոսքով, կարևոր է նաև սննդակարգը: Երբ խախտվում է նյութափոխանակության բալանսը, դա կարող է հանգեցնել գիրության և ճարպակալման. ՙՄեր ազգին բնորոշ է շատ հացամթերքներ օգտագործելը` ածխաջրեր ընդունելն, ինչը բացասաբար է անդրադառնում առողջության վրա՚:
Նույնկերպ` վերջին շրջանում, պարզվում է որոշակիորեն աճել է ալկոհոլի օգտագործումը, որը եթե մասնագետները համեմատում են բնակչության ֆիզիկական թերակտիվության տոկոսի հետ իհարկե` նվազում կա: Այս կենտրոնում ուսումնասիրում են նաև կենցաղային գործոնների ազդեցությունը մարդկանց ֆիզիկական առողջության վրա, մասնավորապես` օդի աղտոտվածությունը, աղբի առկայությունն ու դրանց ազդեցությունը: Դիանա Անդրեասյանը կարևորեց նաև սթրեսային գործոնները, որովհետև ՙմեր բնակչությունն արդեն երկար տարիներ ապրում է սթրեսային գործոնի ազդեցության տակ, որն իհարկե` չէր կարող չանդրադառնալ բնակչության առողջության վրա: Իսկ հիվանդությունների չբացահայտված տվյալներն ի հայտ են գալիս մահացության ցուցանիշների ու պատճառների տեսքով: Եթե դիմելիությունն ու հիվանդության բացահայտումը ժամանակին լինի, ապա արդյունքներն էլ` դրական կլինեն ...՚:
Հետաքրքրվեցինք նաև, թե Տեղեկատվական, վերլուծական հանրապետական կենտրոնի առողջապահական համակարգի վերլուծական կենտրոնի բաժինը տվյալներ ունի± ասենք` մեր կողմից հետաքննվող Պլաստիկ և էսթետիկ ՙբժշկության՚ արդյունքների ու դիմելիության ցուցանիշների մասին: Դիանա Անդրեասյանի բնորոշմամբ, ցուցանիշներն այնքան քիչ են, իսկ մյուս հիվանդություններն այնքան շատ, որ այդպիսի ոլորտները մանրամասն դիտարկելու ցանկություն չունեն: Այդպիսի ընկերությունները ևս վիճակագրական հաշվետվություններ են ներկայացնում այս կենտրոն, ըստ հաշվետվության ձևերի, որոնց մանրամասն կանդրադառնանք առաջիկայում:
No comments:
Post a Comment